Bức tranh giáo dục nhìn từ lễ khai giảng

Sáng sớm 5/9/2017. 

Tẩn Láo San tỉnh giấc giữa khu nội trú vẫn chìm trong sương sớm. Ở phòng bên cạnh, học sinh cũng lục tục gọi nhau dậy. Hơn 12h đêm qua, bọn trẻ trong khu nội trú trường Pá Mỳ, huyện Mường Nhé, Điện Biên mới chịu đi ngủ. Chúng háo hức chờ ngày khai giảng.

San gấp quần áo, tự múc bát mì trong nồi to các thầy cô nấu cho. Em tự mặc áo trắng, quàng khăn đỏ rồi chạy sang chỗ học sinh cấp 2 để xem các anh chị chuẩn bị nghi thức đội.

Cách đó hơn 600km, giữa cánh đồng lúa đang mùa trổ bông của xã Ngô Quyền, Thanh Miện, Hải Dương, Anh Thư cũng vừa thức dậy. Em ăn cơm với thịt mẹ mới nấu, rồi cũng áo trắng, quàng khăn đỏ và chuẩn bị đến trường.

Sáu giờ sáng, ở đầu kia đất nước, trong trung tâm quận 3, TP HCM, Ngọc Hân mặc lại bộ đồng phục cũ của lớp 2A. Năm nay Hân lên lớp 3, nhưng mẹ quyết định không mua đồng phục mới. Mẹ đưa Hân ra ngoài, mua cho em một hộp xôi mặn 5.000 đồng.

Buổi sáng hôm đó, ba đứa trẻ dự lễ khai giảng năm học 2017 - 2018.

Khi sương tan, San tự xếp ghế dự khai giảng trong sân trường của mình - cũng là nơi em sống. Thư đến trường trên con đường xuyên qua cánh đồng lớn xã Ngô Quyền thơm mùi lúa. Còn Hân đi vào một con hẻm chật chội, len qua những chung cư cũ, những quán hàng và xe cộ để đến trường. Trường của Thư nhỏ nhất ở quận 3.

Năm học của ba đứa trẻ có cùng một cái tên, “năm học 2017-2018”, nhưng sẽ mang những bộ mặt khác nhau. Thách thức và cơ hội mà bàn chân nhỏ bé của San, Hân và Thư chuẩn bị bước vào, cũng rất khác nhau.

Ba ngôi trường, ba lễ khai giảng, ở ba vùng kinh tế tiêu biểu của cả nước. Một ngôi trường nằm trên đỉnh núi cao mây trắng vùng Tây Bắc; một ngôi trường nằm giữa cánh đồng lúa của vùng nông thôn đồng bằng Bắc Bộ; và một ngôi trường trong trung tâm TP HCM. Những vấn đề giáo dục hiện lên qua những bảng màu dị biệt.